Το υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος στο αίμα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς σχετίζεται με μια επώδυνη πάθηση γνωστή ως ουρική αρθρίτιδα. Αυτή η κατάσταση προκαλείται από την ενάποθεση κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις και γύρω από αυτές. Συνήθως, επηρεάζει άτομα άνω των 50 ετών, κυρίως άνδρες. Η διατροφή παίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη και θεραπεία αυτής της πάθησης, καθώς μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα.
Το ουρικό οξύ αποτελεί το τελικό προϊόν της μεταβολής των πουρινών, που βρίσκονται στη διατροφή μας, κυρίως στα τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες. Η αυξημένη κατανάλωση πουρινών συνδέεται με υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος. Ωστόσο, και η υψηλή ενδογενής παραγωγή πουρινών καθώς και η περιορισμένη εξάλειψή τους από τους νεφρούς συμβάλλουν στην αύξηση του ουρικού οξέος στο αίμα.
Ο διατροφικός έλεγχος μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του ουρικού οξέος. Οι τροφές χωρίζονται συνήθως σε τρεις ομάδες:
Απαγορευόμενα τρόφιμα: Αυτά είναι τα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πουρίνες και πρέπει να αποφεύγονται τόσο σε φάσεις επιδείνωσης όσο και σε φάσεις ύφεσης. Περιλαμβάνουν συκώτι, σπλήνα, νεφρά, γλυκάδια, μυαλό, μπέικον, τηγανητά, και όλα τα σνακ, καθώς και σούπες κρέατος, ψαριού, κοτόπουλου και σάλτσα από κρέας.
Τρόφιμα που επιτρέπεται σε μικρή ποσότητα: Αυτά τα τρόφιμα είναι μέτριας περιεκτικότητας σε πουρίνες. Συγκεκριμένα, μπορείτε να καταναλώνετε μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι, και πουλερικά σε περιορισμένες ποσότητες. Επίσης, ψάρια και οστρακοειδή σε μικρές ποσότητες. Άλλα επιτρεπόμενα τρόφιμα περιλαμβάνουν ελαιόλαδο, βούτυρο, μαργαρίνη, μαγιονέζα, ζάχαρη, γλυκά, παγωτό, ζελέ, μαρμελάδα, αποξηραμένα φρούτα, καθώς και ορισμένα λαχανικά, όπως σπαράγγια, σπανάκι, φασόλια, κ.ά.
Τρόφιμα που μπορούν να καταναλώνονται ελεύθερα: Αυτά τα τρόφιμα έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε πουρίνες και μπορούν να καταναλώνονται αφόρητα. Ανήκουν εδώ τα ψωμί, τα δημητριακά, τα κράκερ, το ρύζι, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, τα φρούτα, και άλλα.
Είναι γνωστό ότι η διατροφή επηρεάζει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Γι' αυτό, προτείνεται η κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων, όπως αυτοί που περιέχονται σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης. Αποφεύγονται τα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν απλά σάκχαρα.
Επίσης, προτείνεται ο περιορισμός της κατανάλωσης κορεσμένων λιπών που περιλαμβάνονται στο κόκκινο κρέας, τα λιπαρά πουλερικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που περιέχουν υψηλά επίπεδα λιπαρών.
Οι πρωτεΐνες πρέπει να προέρχονται από άπαχο κρέας, πουλερικά με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και όσπρια, κυρίως φακές.
Παλαιότερα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα θεωρούνταν απαγορευμένα για όσους πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα. Ωστόσο, νεότερες μελέτες έχουν δείξει ότι τα γαλακτοκομικά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας έως και 40%.
Ο αλκοόλ, ιδίως η μπίρα, φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο επεισοδίων ουρικής αρθρίτιδας. Η κατανάλωσή του εμποδίζει την αποβολή ουρικού οξέος, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα αυτού του οξέος στο αίμα.
Είναι σημαντικό να καταναλώνουμε μικρά γεύματα συχνά καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η κατανάλωση μεγάλων μεριδών μπορεί να επιδείνει τις εξάρσεις της ουρικής αρθρίτιδας.
Η αύξηση του σωματικού βάρους ευνοεί την αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Η απώλεια βάρους βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και μειώνει τα επίπεδα ουρικού οξέος, μειώνοντας τον κίνδυνο επεισοδίων ουρικής αρθρίτιδας.
Η σωματική δραστηριότητα συμβάλλει στη διατήρηση χαμηλών επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα και στη διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους. Ωστόσο, πρέπει να αποφεύγουμε την έντονη άσκηση, καθώς αυτή μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα.
Η αφυδάτωση ευνοεί τη διάσπαση των πουρινών και αποτρέπει την αποβολή ουρικού οξέος μέσω της ούρησης, αυξάνοντας τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Για αυτόν τον λόγο, συνιστάται η επαρκής ενυδάτωση καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, ιδίως μετά από άσκηση, όταν ο οργανισμός μας απωθείται.
Τα παραπάνω μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της παραγωγής ουρικού οξέος και την αύξηση της απέκκρισής του, αλλά δεν αντικαθιστούν τη φαρμακευτική αγωγή. Είναι σημαντικό να τηρούμε αυτές τις διατροφικές συστάσεις με συνεπή τρόπο και να συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας για την καλύτερη διαχείριση της ουρικής αρθρίτιδας.
